Gouden aders in je hart

Er is geen snel en gegarandeerd remedie voor een gebroken hart. ‘Tijd’, wordt weleens als remedie genoemd. Of een proces doorlopen waardoor je ‘het een plekje geeft’. Dan lijk je het eerst te moeten ‘doorleven’. Of repareren. Maar hoe werkt dat dan?

In dit artikel verbinden we de therapeutische afscheidsrituelen van Onno van der Hart met de Japanse kunst van het gouden verbinding en gouden reparatie, Kintsugi. Om het tot een geheel te maken, verrijken we het ritueel met mindfulness en creatieve therapie. Zo repareer je wellicht jouw gebroken hart.

Jouw symbolische hart

• Sluit allereerst je ogen.
• Leg daarna je handen op je hart.
• Adem 4 seconden uit, houd je adem 4 seconden vast en adem 4 seconden in. Houd je adem weer vast voordat je uitademt. Doe dit minimaal 4 keer.
• Stel je zelf vervolgens de vraag: “Hoe ziet mijn gebroken hart er nu uit?”
• Neem de tijd om een beeld te laten bestaan.

Misschien zag je jouw gebroken hart heel helder voor je. Dan kun je meteen door naar de stappen hieronder. Mocht het beeld nou niet zo helder zijn geworden, vraag jezelf dan af of je een voorwerp in huis hebt dat symbool kan staan voor je gebroken hart of begin intuïtief aan onderstaande oefening.

• Schep eerst je gebroken hart.
  Gebruik hiervoor potlood, verf, papier, klei, textiel of ander materiaal dat jij vindt passen bij jouw gebroken hart. Je kunt ook een bestaand symbool uit je omgeving kiezen.
• Is je gebroken hart af? Zoek dan één muziekstuk dat past bij je gebroken hart.
• Koester nu je gebroken hart door het vast te houden terwijl je met gesloten ogen naar het uitgekozen muziekstuk luistert. Concentreer je op je ademhaling en voel je gebroken hart.
  Steeds als je begint na te denken, focus je jouw aandacht op de muziek, je adem of het voorwerp in je handen.
• Schrijf vervolgens op welke inzichten je kreeg na deze ervaring.
• Overweeg of je jouw gebroken hart kapot wilt maken, om het straks weer in elkaar te zetten.
  Als je dat niet wilt, zoek dan een plekje voor je gebroken hart.
  Wil je het wel, maak dan je werk kapot. Concentreer je wederom op je ademhaling.

Achter je symbolische hart

Welke psychologische ideeën schuilen achter dit symbolische hart? Volgens psychologie kunnen symbolen, oftewel linking-objects, geïdentificeerd worden met persoonlijke gedachten en gevoelens over het gebroken hart. Voor een afscheidsritueel worden de symbolen zelf gemaakt, of worden bestaande objecten geselecteerd. Zorg ervoor dat een symbool een overeenkomst heeft met de hartenpijn.

Mensen die moeite hebben met de complexe en tegenstrijdige gevoelens die horen bij rouw, kunnen deze ambivalente gevoelens projecteren op objecten. Daardoor kunnen exposure en verwerking minder emotioneel zijn.

• Leg eerst de puzzelstukjes van je gebroken hart bij elkaar.
• Bepaal daarna met welk materiaal je jouw gebroken hart heel wilt maken.
• Repareer vervolgens je hart.
• Doe dat langzaam.
• Zeg tijdens de reparatie een helpende mantra. Bijvoorbeeld terwijl de lijm droogt en je de stukjes tegen elkaar houdt. “Ik heel mijn hart”, of “ook hartenpijn gaat voorbij”.
• Werk zorgvuldig tot je hart is geheeld.
• Neem pauze als het nodig is.
• Maak een foto van je geheelde, gebroken hart.

Achter jouw gouden reparatie

Welke psychologie schuilt er achter de gouden reparatie? Doordat het symbool voor je gebroken hart buiten je ligt, liggen de geprojecteerde emoties ook buiten je. Hierdoor is het wellicht minder overweldigend en heb je er letterlijk grip op. Zo ontstaat er een veilige manier om exposure met het trauma aangegaan. Dankzij deze exposure kunnen emoties uitdoven.

Je hartenpijn symbool en je handenarbeid (rouwarbeid; doorleven emoties door exposure) worden ritueel losgelaten en vernietigd (uitdoving na exposure). Deze handeling symboliseert het losmaken/afstand nemen van het liefdesverdriet en doorgaan met het leven.

Daarna kan jouw energie die in de oude, emotioneel geladen relatie was geïnvesteerd weer vrij komen om gericht te worden op nieuwe relaties en gebeurtenissen. Door zelf zeer bewust je hart te maken met goud, maak je jouw symbool sterker. Je verzorgt zelf je littekens en leert schoonheid zien in soms harde levenslessen.

Repareer je hart met deze literatuur

• Hart, O. van der, (1992). Afscheidsrituelen. Achterblijven en verder gaan. Amsterdam/Lisse: Swets & Zeitlinger.
• Hoefsloot, R.F. (2022). Kunstzinnig dynamisch coachen. Breda: De Kleine Tiki
• Unger, A.K. dr. (2018). Zelfvertrouwen. 50 mindfulness oefeningen om je eigenwaarde te vergroten. Kerkdriel: Librero.

Met veel dank aan Marjan Vaesen voor de inspiratie tot deze blog.