Meisjes en vrouwen met autisme – Sarah Hendrickx
“Zij zagen ook meer repetitief vragen stellen en ‘vrijwel voortdurende gebruik van taal’, wat gewoonlijk niet wordt verwacht in het typische (mannelijke) profiel van autisme. Deze verbositeit kan sociaal en interactief lijken, maar kan bij nader onderzoek gescript, aangeleerd of grotendeels egocentrisch van aard zijn. Opmerkingen over het vermogen van vrouwen om sociaal typisch te lijken en hun autistische gedrag te maskeren, duiken steeds weer op in de literatuur. ”
Er lijkt steeds meer aandacht te komen voor sekseverschillen bij lichamelijke ziektes. Een vrouwenhart klopt anders dan een mannenhart. Daar heeft de Nederlandse Hartstichting gevoel voor. Ook Alzheimer Nederland begrijpt dat vrouwenhersenen anders ‘bedraad’ zijn dan mannenhersenen. Onderzoek informeert patiënten, familie en doktoren over genderspecifieke verschillen bij diagnoses en ziekteverloop. Ook de psychiatrie heeft steeds meer aandacht voor de invloed van gender op psychologische stoornissen.
Een diagnose die vroeger vaker bij mannen werd gesteld
Door de toename van genderspecifiek onderzoek, veranderen of verbreden de gedragsspecificaties die diagnoses bepalen. Hierdoor krijgen vrouwen tegenwoordig misschien steeds vaker een diagnose die vroeger vaker bij mannen werd gesteld. De medische wereld begint hierin te veranderen. Maar onze maatschappij en onze zelfbeelden gaan nog niet zo snel.
Autisme is één zo’n diagnose die meer bij mannen werd gesteld dan bij vrouwen. Ondertussen ontmoet ik steeds meer vrouwen met deze diagnose. Zijzelf en hun omgeving lijkt wat verwart te zijn hierdoor. Hoogste tijd om meer te leren over autisme bij vrouwen. Ben jij of is iemand in jouw omgeving een vrouw die onlangs gediagnosticeerd is met autisme? Hoe helpt het lezen van ‘Meisjes en vrouwen met autisme‘ jou dan?
Hendrickx verzamelde via kwalitatief onderzoek de gedachten, levenservaringen en kennis van meisjes en vrouwen met autisme. Het gehele boek bevat genderspecifieke informatie over het leven op het spectrum. “Dit zijn slechts enkele antwoorden uit een gemeenschap van miljoenen personen met hun eigen dromen en zorgvuldig opgestelde plannen, dus moeten ze … niet worden opgevat als een definitief oordeel over vrouwen en meisjes met autisme, maar ze geven misschien wel een indruk.”
Volg haar vanaf haar wieg tot aan haar oude dag
Het onderzoek van Hendrickx geeft je specifieke informatie. Zo bevat het boek allereerst verschillende hoofdstukken in alle levensfases van hun wieg tot hun bejaarde leeftijd. In ieder hoofdstuk lees je interessante en rake belevingen van vrouwen op het spectrum. Daarnaast lees je verschillende thema hoofdstukken. Bijvoorbeeld over school, werk, gezondheid, seksualiteit en gendervloeibaarheid. Ook deze hoofdstukken staan vol met wetenschappelijke onderzoeksresultaten en (autobiografische) anekdotes.
Zeer speciaal is het hoofdstuk over ouder worden van vrouwen op het spectrum. En het hoofdstuk over moederschap, zwangerschap en bevallingen van autistische vrouwen. Over beiden onderwerpen bestaat weinig tot geen eerder onderzoek. Dat maakt de ontdekkingen van Hendrickx’ studie kostbaar.
“Jullie zijn volmaakt … en jullie hebben helemaal gelijk …”
Je kunt dus je kennis aanvullen en je hart ophalen aan specifieke voorlichting. Nog interessanter is de onderliggende boodschap van zelfliefde die Hendrickx geeft. Het lezen van ‘Meisjes en vrouwen met autisme‘ helpt je vooral bij het acceptatie. Doordat Hendrickx herkenning, slimme trucjes en hoop geeft.
Ten eerste herkenning. “Jullie zijn volmaakt zoals je bent. … En jullie hebben helemaal gelijk als het gaat om tasjes. Je hebt er maar één nodig, en dat is een rugzak.” Één van de pijnpunten voor vrouwen met autisme is dat zij zich in contact met anderen voortdurend anders voelen, zo legt Hendrickx je uit. Dit boek geeft vrouwen met autisme en hun dierbaren 232 pagina’s erkenning en herkenning.
“Ik sprak hierover op een congres voor vrouwen met autisme. Na afloop kwam er een vouw naar mij toe en vroeg of ze mijn littekens mocht zien. Ik liet ze haar zien, en toen toonde ze mij de hare – bijna onzichtbare namen op haar handen op dezelfde plek (aan de wortel van de duim) als de mijne. We lachten. Zelfs op onze donkerste momenten is er verbondenheid met en begrip zonder oordeel van anderen die dezelfde weg hebben afgelegd.”
Autisme is niet het interessantste aan jou, vrouw
Ten tweede slimme trucjes. Een opsomming van trucjes uit het boek; jezelf ook als volwassene overgeven aan fantasie; koop passend kledingstukken dubbel; zoek mensen met een gelijke interesse; vertrouw op je ‘adar’; vraag hulp; accepteer jezelf; werk parttime aan jouw aspiraties; en ben creatief in onconventionele oplossingen.
“Ik heb onlangs ontdekt dat ik met het dragen van een jurk de stress vermijd die samengaat met het vinden van twee (of meer) kledingstukken die bij elkaar passen. Dit geeft mij de uiterlijke verschijning van iemand die modebewust en vrouwelijk is, en maakt me dus onzichtbaarder.”
Ten derde hoopvolle acceptatie. “Autisme is gewoon iets wat je hebt, het hoeft je niet te bepalen. Het is niet het interessantste aan jou. Ken je grenzen, en verken zo veel mogelijk wat daarbinnen kan. Het syndroom van Asperger hoeft geen gevangenis te zijn.”
Waar is dit boek níet voor geschreven?
Het boek helpt je niet bij het stellen van de diagnose autisme. Vreemd genoeg wordt het neurologische verschil niet aangetoond met hersenonderzoek. Een specifiek opgeleide psycholoog stelt de diagnose op basis van gedrag. De diagnose autisme is ingewikkeld om te stellen. Ben ik of is mijn dierbare wellicht autistisch? Verwacht wanneer je leest, geen antwoord op díe vraag. Dáár is dit boek niet voor geschreven.
Diagnosticering is best lastig aangezien sommig specifiek gedrag die kenmerkend zijn voor autisme, ook kunnen leiden tot een andere diagnose. Zoals bijvoorbeeld het volgende gedrag: zelfbeschadiging, zwart-wit denken, depressie, een hyper focus en eetstoornissen. “…het ongebruikelijk vaak vragen om geruststelling. Dit kan gemakkelijk verkeerd worden begrepen als voortkomend uit angst, in plaats van bijvoorbeeld het verkrijgen van de vereiste gegevens van een gezicht.”
Accepteer eigen-aardigheden van vrouwen met autisme
Zelfacceptatie is in ieder leven de sleutel. Of je nu gediagnosticeerd bent met autisme of niet. ‘Meisjes en vrouwen met autisme‘ helpt je vooral bij het accepteren van de eigen-aardigheden van jezelf en anderen. “Als vrouwen met autisme kunnen inzien dat hun ‘falen’ om een grote groep vrienden in feite volkomen typisch is, dan hoop ik dat dat leidt tot een sterker gevoel van eigenwaarde en acceptatie.”
Bekent is bemind. Zelfkennis en anderkennis helpen bij zelfacceptatie en anderacceptatie. Wat een mooi cadeau van Hendrickx.
Sarah Hendrickx
232 bladzijden
Informatief
Hogrefe Publishing Group
2022
Sarah Hendrickx heeft meer dan dertig verschillende banen gehad in haar leven. Vooral in het begin, toen zij nog niet gediagnosticeerd was probeerde ze allerlei banen die buiten haar profiel lagen. Ondertussen is zij eigen baas. De laatste jaren schrijft en spreekt zij als ervaringsdeskundige en specialist over autisme. Hendrickx heeft een man, twee volwassen kinderen, en twee kleinzoons. “…ik heb het gevoel dat ik alleen een goede oma kan zijn omdat mijn verplichten tegenover hen kort, tijdgebonden en meestal van tevoren gepland zijn.”
