Zwarte aarde als metafoor voor jouw psychologische grond
“Dragen wij niet de volledige geschiedenis van de mensheid mee? Als een man vijftig is, bestaat slechts een deel van hem een halve eeuw. Het andere deel, dat ook in zijn psyche leeft, is misschien wel een miljoen jaar oud. … De hedendaagse mens is niet meer dan de meest recente rijpe vrucht aan de boom van het menselijke ras.” Citaat van Jung uit ‘Tuinieren voor je geest‘ van Sue Stuart-Smith (2021).
De grond waarop mensen en flora groeien is de basis voor groei. Daarom is het zo goed om voor je eigen grond te zorgen. Zowel je psychologische grond, als de grond rondom jouw leefgebied. Dit artikel gaat over goede zorg voor je eigen grond.
Jouw psychologische en aardse bodem bestaat al eeuwen lang. Zorg daarom voor goede voeding, onderzoek het verleden van je ondergrond en leer onkruid te bewonderen.
© Mirella Brok
Gezonde voeding voor gezonde grond
Zowel voor de bodem van onze tuin als voor onze eigen ruimte hebben we gezonde voeding nodig. Deze gezonde voeding bestaat uit compost, validatie, hulp van beestjes en besties, maar vooral ook rust! “De aarde heeft rust nodig om zich te herstellen. Daarom is het belangrijk om soms even geen eisen te stellen aan je grond en deze even braak te laten liggen.” (Stuart-Smit, 2021.)
Vertraag jezelf als je compost en validatie verzamelt
Jouw contextuele grond en tuingrond verrijken, is een uiterst langzaam proces. Rijke grond ontstaat wanneer je uitgebalanceerd verzamelt wat je snoeit, maait, snijdt, bij elkaar harkt, zaagt, opraapt, schoon krabt, waar je sap van trok en perste, wat je kraakte en wat je plukte. Om je verzameling daarna te mengen, vergeten, om te scheppen, wederom te vergeten en mengen. Uiteindelijk, na jaren, schenk je jouw verzameling gedoceerd aan de meest kwetsbare en arme delen van je geest of tuin.
Om het daar geduldig zelf z’n plek te laten vinden. Langzaam. Bijna stilstaand.
Voor dat wat je doet, mag je jezelf validatie geven. Iedere impuls die je composteert. Al je automatische automatische gedachten die je snoeit en tot gezondere voeding omdenkt. Geef validatie voor iedere keer dat je jouw lichaam met beweging en slaap opschoont. Zie je waarde wanneer je het dialoog aangaat met een ander en zo de relatie weer bij elkaar harkt, verticuteert en er lucht aan geeft.
Je doet het. En soms is dat hard werken, zelfvalidtie. Met een beetje geluk ontvang je ook validatie van anderen.
Hulp van bacteriën, beestjes en besties
Bij het tuinieren geef je aan de grond wat je eet en als tuinafval ziet. In de grond leven ontelbare bacteriën die jij als tuinder inademt. Die bacteriën komen daarna in je darmflora (Stuart-Smit, 2021). Je omgeving en jij stemmen zich af op elkaar en worden gezonder mét elkaar. Je tuingrond zorgt voor jou en jij kunt samen met miljoenen bacteriën en beestjes voor jouw tuingrond zorgen.
Volgens de contextuele theorie worden je eigen bestaansrecht en de ruimte die in inneemt in relaties, gezond wanneer je oprecht gezien wordt door dierbaren. Validatie van je besties en familie geeft je een basis, een eigen grond. Dankzij je eigen grond kun je gemakkelijker verbinden met én losstaan van anderen. Fijne relaties voeden je gevoel dat je mag bestaan en ruimte mag innemen als jezelf.
Uit Tussen mensen (2017): “Echte autonomie komt niet tot stand door zich los te scheuren of te breken met anderen, maar ontstaat door voldoende zichzelf te kunnen zijn in verbondenheid.”
© Mirella Brok
Het nut van bodemonderzoek
Stel jezelf voor dat je jouw grond waarin je lekker geworteld staat rijk aan voeding is. Je waait dan niet om als het stormt, maar blijft staan. Dan zul je rijkelijk bloeien, vruchten afdragen aan de grond en de grond wat van jezelf terug geven. Jouw appel, die niet ver van jij als boom valt, zal naast je of in een nabijgelegen tuin uitgroeien tot een boom. En die boom kan op diens beurt aan de bodem geven en van de bodem ontvangen. (Lees meer over de wederkerige samenwerking tussen organisme in het derde artikel uit deze psychologische tuinmetaforen reeks dat in de zomer van 2024 uitkomt).
Met bodemonderzoek leer je wat er eerder op de bodem groeide en hoe dat de bodem voor jou rijk of arm maakte. Via contextuele therapie leer je hoe rijk je psychologische voedingsbodem is. Door terug te kijken kom je erachter hoe je fundament er nu bijligt.
De grond in jouw achtertuin
“Je hoeft niet meteen te gaan graven: de bovengrond en omgeving zeggen al iets over de grond. Je kunt je eigen waarnemingen doen en ook naar de ervaringen van anderen luisteren.” Op sommige grond, groeit bepaald onkruid. Dat onkruid vertelt je bijvoorbeeld over de stikstof, klei, mineralen, zuurgraad en vochtvoorziening (Van Dam en De Vlaam, 2022).
Hetzelfde geldt voor psychologisch onderzoek. Door jezelf in het hier en nu te observeren en te zien welke ‘onkruid’ en ‘vaste planten’ gedachten, gevoelens en gedrag nu rijkelijk in je psyche groeien, kun je nagaan wat voor psychologische grond je hebt. Uiteraard mag je drie tot vijf generaties afgraven als je denkt dat je psychologische tuin daardoor rijker wordt.
De omgeving heeft invloed op de waarden in je bodem. Je kunt er daarom voor kiezen om eerlijk te zijn over jouw omgeving. Aan jezelf en aan anderen.
Jouw achtergrond op de voorgrond
“De spreker (van de Maori-ouderlingen red.) stelde zich voor aan de hand van zijn familiebanden en verwees daarbij regelmatig naar een bijzondere eigenschap van een voorouder; door zo expliciet in te gaan op zijn afkomst bestaat er een blijvende erkenning van de banden door de generaties heen. Daarna begon hij te vertellen, vaak in de vorm van verhalen, om iets duidelijk te maken.” (Perry en Windfrey, 2021.) Wat je vertelt en hoe je het vertelt zegt iets over jouw perspectief. Jouw perspectief is beïnvloed door waar je vandaan komt. Waar je gezaaid en geworteld bent.
En na het bodemonderzoek?
Waarvoor zou je dit oppervlakkige of diepgaande bodemonderzoek doen? En waarom zou je de grond eren?
In Tussen mensen lees je een interview van Johan Braeckman die filosoof Spinoza aanhaalt. “De meest vrije mens is voor hem (Spinoza, red.) iemand die zo goed mogelijk is geïnformeerd en zonder dwang tot een keuze komt en zo zichzelf bepaald.” Zorg er dus voor dat je weet hoe je bodem ervoor staat, zodat je vrijer je eigen gedrag kunt kiezen. Zo kun je er zelfs voor kiezen om te accepteren of te veranderen. Leer je houden van je onkruid of graaf je grond weg?
“Wil je van bepaalde planten afkomen, dan zijn er vele methodes. Afdekken, afgraven, onderwerken, uitgraven, uitputten, verarmen, verrijken, verdringen, verdrinken, verorberen. Maar accepteren van onkruid kan ook.” (Van Dam en De Vlaam, 2022.)
Dat is het dan…voor nu.
Hiermee begint Over Psychologie de reeks ‘Geldige psychologische metaforen in je eigen achtertuin’. Aan het begin van de lente, zomer en herfst van 2024 publiceert Over Psychologie: ‘De cyclische seizoenen’, ‘De wederkerige samenwerking in de natuur’ en ‘Het reactieve dialoog’.
Nog meer zorg dragen voor je eigen grond
Krijg je geen genoeg van de serie psychologisch tuinieren? Lees dan onze eerdere artikelen in ons archief. En abonneer je op onze nieuwsbrief, zodat je wekelijks geïnformeerd wordt van onze nieuwste artikelen en podcasts.
Hieronder vind je een overzicht van de gebruikte literatuur bij het schrijven van dit artikel. Als je klikt op één van de links, dan kom je vanzelf bij Bol uit. Koop je daar je eigen exemplaar, dan steun je via deze affiliatie links onze gratis site: OverPsychologie.nl
- Dam, A.M. van en Vlaam, C. de. (2022). Leve de bodem! Een gezonde basis voor elke tuin. Zeist: KNNV Uitgeverij.
- Stuart-Smit, S. (2021). Tuinieren voor de geest. Hoe we gelukkiger worden van zaaien, wieden en snoeien. Amsterdam: De bezige bij.
Lees hier OverPsychologie’s recensie ‘Tuinder van je eigen gemoed‘. - Nuyts, A. en Sels, L. (2017). Tussen mensen. Contextueel denken over relaties, familie en samenleving. Tielt: Uitgeverij Lannoo Campus.
Lees hier OverPsychologie’s recensie ‘Familierelaties kun je wél in woorden uitdrukken‘. - Perry, B.D. MD. PhD. en Winfrey, O. (2021). Wat is je overkomen? Gesprekken over trauma, veerkracht en herstel. Amsterdam: Unieboek | Het Spectrum BV
© Mirella Brok