“Vriendschapsrelaties bereiden je voor op het aangaan van liefdesrelaties”
Van Beemen, 2006; Dirkx, 2010; De Volder, 2010
Cross-sekse-vriendschap is een platonische vriendschap tussen twee heteroseksuele mensen van een verschillend geslacht. Deze vriendschappen zijn een belangrijk onderdeel van je leven. Het leert je hoe je belangrijke anderen selecteert. Hoe zij met jou en jij met hen omgaat. Daardoor bereiden ze je voor op romantische liefdesrelaties. De grenzen tussen vriendschap en liefde zijn soms wat troebel. Hierdoor kunnen cross-sekse-vriendschappen verwarrend of pijnlijk worden. Aantrekkingskracht zet je soms op het verkeerde been.
Je familie kies je niet. Je vrienden wel. Als kind kies je vrienden vooral op basis van hun nut of genot. Hoe ouder je wordt, hoe meer diepgang je verwacht van een vriendschap. Belangrijk in elke vriendschap zijn onder andere zelfonthulling, waardering, empathie, verdieping van elkaars zelfbewustzijn en vertrouwen (Parker & de Vries, 1993). Het is belangrijk jezelf te zijn in een relatie en gewaardeerd te worden door de ander (Michielsen e.d., 2010). Bijvoorbeeld een afspraak af mogen zeggen, zonder dat je daarover verwijten krijgt van de ander. Daar kies je jouw vrienden op uit.
Wie kies je als vriend?
Mannen en vrouwen beoordelen wederkerigheid binnen een vriendschap anders. In vriendschappen tussen mannen is geven en nemen minder belangrijk dan in vriendschappen tussen vrouwen (Parker & de Vries, 1993).
Er zijn nog meer verschillen. Mannen kiezen vrouwelijk gezelschap anders uit dan vrouwen hun mannelijk gezelschap uitkiezen. Mannen letten bij de selectie van vrouwen op lichamelijke kenmerken. Vrouwen letten bij de selectie van mannen het meeste op demografische en psychologische kenmerken. Deze selectiekenmerken gelden voor toekomstige partners, dates en ook voor cross-sekse-vriendschappen. Alleen is de selectie bij cross-sekse-vriendschappen minder streng dan bij partners en dates (Basu & Ray, 2000).
In de overlap zit ook meteen het antwoord
Toch weet je maar nooit of je vrienden door kleine veranderingen plotseling wel voldoen aan je eisen. Aantrekkingskracht in vriendschap kan namelijk met de tijd veranderen (Reeder, 2000). En soms ontwikkelt vriendschap zich tot een liefdesrelatie (Rombouts, 1992).
Overeenkomsten liefdesrelaties en vriendschappen
In de definitie van liefdesrelaties geven psychologen vriendschap een prominente plaats (Rombouts, 1992; Sternberg, 1998). Er zijn veel overeenkomsten tussen een platonische vriendschap en een liefdesrelatie tussen een man en een vrouw. Dat maakt het moeilijk de relaties van elkaar te onderscheiden. In die overlap zit ook meteen het antwoord. Vriendschap is een belangrijk onderdeel van romantische liefde. Echter, romantische liefde bevat meer dan alleen vriendschap. Het bevat ook verliefdheid, optimisme, seks, verbintenis en commitment.
Aantrekkingskracht en vriendschap
Binnen een cross-sekse-vriendschap moeten vrienden zich bewust worden van hun emotionele gebondenheid, seksualiteit, gender verschillen en de reacties uit hun omgeving (Donald O’Meara, 1989). Het helpt de vriendschap als de vrienden dit met elkaar bespreken. Dat is een uitdaging die je in een vriendschap tussen mannen of vrouwen onderling niet hebt. Een andere uitdaging is aantrekkingskracht. De minst voorkomende in vriendschappen is romantische aantrekkingskracht. Als die er wel is kan dat de vriendschap in gevaar brengen. Het meest voorkomende is logischerwijs de vriendschappelijke aantrekkingskracht.
Leren door te leven. Je onthoudt wat je ziet en wat je voelt. Voelt een kind zich veilig bij de ouder van de andere sekse? Dan onthoudt het kind dat de andere sekse veilig is. Plaagt een oudere broer zijn jongere zus? Dan leert deze kleine meid dat jongens plagen en dat het plagen minder wordt als zij zich dapper en met humor verweert. Ze onthoudt dat ze zich met een geintje kan weren tegen pesterijen van de andere sekse. Is een vriendje op de basisschool trouw en geduldig? Dan sla je in je geheugen op dat jongens trouw en geduldig zijn.
Vriendschappen leren je iets voor later
De relaties met de andere sekse vormen denkbeelden en gedrag. Alle ervaringen met de andere sekse hebben invloed op de manier waarop je de andere sekse ziet. Hoe je over de andere sekse denkt en hoe je jezelf gedraagt ten opzichte van de andere sekse. Zo ook de cross-sekse-vriendschappen. Die vriendschappen leren je iets voor later. Het versterkt het begrip en de dynamische interactie met de andere sekse (Emmet, 2008; Dirkx, 2010), waardoor je meer kans hebt op een succesvolle liefdesrelatie.
Wil je meer lezen over platonische vriendschappen? Lees dan op Over Psychologie hoe vrienden seks ontkennen, hoe vrienden geen seks hebben en hoe vrienden praten over seks. Of koop één van onderstaande boeken door op de links te klikken. Je kunt ook geïnspireerd raken door de inzichtkaarten over vriendschap.
Bronnen
Basu J. & Ray R. form Department of Applied Psychology, Calcutta University (2000) The Three Faces of Love: College Students’ Perception of the Spouse, Date and Cross-sex Friend. Ontleend via //pds.sagepub.com/content/12/2/177.abstract
Dirkx, J. (2010) Relaties en hun ontwikkeling – Een beschouwing vanuit psychoanalyse en neurowetenschappen. Ontleend via: Relaties – Een psychodynamisch perspectief.
Donald O’Meara J. (1989) Cross-sex friendship: Four basic challenges of an ignored relationship. Ontleend via //www.springerlink.com/content/m411p107526r6541/
Emmet, M.C. University of Miami (2008) Crossing the line in cross-sex friendships: Effects of past sexual contact and dating status on relational maintenance.
Halatsis P. en Christakis N. from Panteion University of Athens (2009) The challenge of sexual attraction within heterosexuals’ cross-sex friendship. Ontleend via //spr.sagepub.com/content/26/6-7/919.abstract.
Michielsen M., Mulligen W. van en Hermkens L. (2010) Leren over leven in loyaliteit. Over contextuele hulpverlening. Leuven/Den Haag: Uitgeverij Acco.
Parker S. en De Vries B. from University of British Columbia (1993) Patterns of Friendship for Women and Men in Same and Cross-Sex Relationships. Ontleend via //spr.sagepub.com/content/10/4/617.short
Reeder H.M. from University of North Carolina at Greensboro (2000). ‘I Like you… as a Friend’: The Role of Attraction in Cross-Sex Friendship. Ontleend via //spr.sagepub.com/content/17/3/329.short
Rombouts, H. (1992) Echt verliefd – Analyse van een emotie. Amsterdam: Boom
Sternberg, R.J. (1998) Cupid’s Arrow – the course of love through time. Cambridge: Cambridge university press.
Volder, F de (2010) Een handjevol stenen. Wanneer het vermogen om lief te hebben en de psychoanalytische relatie niet vanzelfsprekend zijn. Ontleend via: Relaties – Een psychodynamisch perspectief.