Bindingsangst overwinnen door exposure in ‘gemakkelijke’ relaties
“Ik ben me bewust van mijn bindingsangst sinds mijn eerste verkering op mijn 17de. Die verkering duurde 2 weken. Ik lees veel over bindingsangst, maar ik weet eigenlijk nog steeds niet goed wat ik nu moet dóen. En als ik wel weet wat ik moet doen, dan lukt het me niet. Ondertussen heb ik een heel spoor van gebroken harten achter gelaten. Ook dat van mijzelf. Want het doet mij óók zeer dat ik geen relatie kan houden. Ik wil zo graag mijn bindingsangst overwinnen!”
Gedragspsychologen helpen mensen van hun angst af door ze bloot te stellen aan hun angst. Tegelijkertijd helpen de psychologen je gedachten en gevoelens te verwoorden die loskomen tijdens het blootstellen. Zo leer je angst te verdragen. Dit proces noemen ze ‘exposure’ (Zimbardo e..d., 2005). Omdat dat best eng is, beginnen gedragspsychologen in het kikkerbadje. Ze verzuipen je niet meteen.
Bindingsangst overwinnen door verbinding te oefenen
Semmy is zich bewust van bindingsangst en wil daar graag vanaf. Daarom probeert ze met de hulp van haar psycholoog om haar bindingsangst éérst de baas te worden bij haar vrienden en familie. Leer samen met Semmy je bindingsangst récht in de ogen te kijken. Zie wat er weerkaatst in de spiegels van vrienden en familie.
© Mirella Brok
Er wordt vermoed door psychologen dat bindingsangst (soms ook wel onveilige hechting genoemd) vaak in meerdere relaties speelt. De oorzaak kan liggen in de relaties die we als kind hadden.
De meeste mensen ervaren vooral bindingsangst problemen in liefdesrelaties. Toch kunnen angstige en benauwde gevoelens, piekerende gedachten en ontwijkend gedrag ook plaatsvinden in vriendschappen en families.
Levert bindingsangst het meeste angst en verdriet op in liefdesrelaties? Is het dan niet interessant om verbinding eerst te oefenen relaties waar de angst en het verdriet meevallen? Of waar de angst is ontstaan? Dat kan bijvoorbeeld het gezin van herkomst zijn (Kast, 2006 en Johnson, 2008).
Verbinding oefenen bij je familie
“Omdat ik al zo jong angst voel bij het verbinden aan een partner, vermoede mijn psycholoog dat de angst niet is ontstaan uit eerdere relaties. Ik had de angst immers al tijdens de kalverliefde. Daarom moedigde mijn psieg mij aan om eerst mijn angst onder ogen te zien bij mijn familie.”
Een manier om je bindingsangst te overwinnen, is je angst te doorleven. Je kunt dat oefenen in je gezin van herkomst. Die exposure begint in je voorstellingsvermogen. Bijvoorbeeld door de onderstaande vragen te beantwoorden die zijn geïnspireerd door Sue Johnson.
- In welke relatie leerde je dat verbinden eng is?
- Bij welk gezinslid voelde je afgelopen maand benauwd? Wat voelde je toen in je lichaam? Welke gevoelens ervaarde je? Wat dacht je toen? En wat deed je uiteindelijk?
Als je wilt kun je later de exposure vergroten.
- Zoek degene waarmee verbinding spannend voelde eens op. In gedachten, via een berichtje of telefonisch.
- Wanneer je dan angst voelt, probeer dan je automatische gedrag eens te veranderen.
“Meer verbinden met mijn familie was erg uitdagend. Vooral met mijn vader. Maar met mijn broertje lukte het beter. Dus daar begon ik met oefenen met mijn bindingsangst. Gewoon door wat vaker een appje te sturen. Tegelijkertijd oefende ik met verbinden aan een vriendin.”
Een passende opbouw om bindingsangst te overwinnen
Je leest hierboven in Semmy’s ervaring dat het soms even zoeken is wat een eerste haalbare stap is. Meteen slagen in het meesteren van je bindingsangst in je liefdesrelatie is lastiger dan oefenen met familie of vrienden. Voor Semmy maakte de familieleden onderling ook verschil. Oefenen met vader zorgde voor meer spanning dan oefenen met een jonger broertje. En verbinden met een vriendin was zelfs nog gemakkelijker voor Semmy.
Voor exposure therapie wordt daarom soms een persoonlijke angsthiërarchie opgesteld. Hierin beschrijf je wat voor jou het kikkerbadje is en wat voelt als een open zee. Semmy’ angsthiërarchie zag er bijvoorbeeld zo uit:
- Mijn broertje vaker contacten
- Afspreken met mijn broertje
- Mezelf voorstellen dat iemand mij voorstelt aan vrienden als beste vriendin
- Mezelf begrenzen bij mijn broertje
- Mezelf voor te stellen dat mijn vader me hulp vraagt en dat ik nee zeg
- Of ja zeg
- Mezelf kwetsbaar opstellen bij een vriendin
- Zelf hulp vragen aan mijn ouders
- Oogcontact maken met iemand die mij leuk lijkt te vinden
- Een uitnodiging aangaan voor twee nachtjes weg met mijn vriendin
Hoe zou jouw angsthiërchie eruit zien als het gaat over jouw bindingsangst? Begin na het lezen van dit artikel eens met een schets hiervan.
Een leven lang verbinding oefenen
Een artikel is geen vervanging van therapie. Misschien begrijp je dit artikel goed. Dat betekent nog niet dat oefenen zonder vallen en opstaan gaat. Val je te vaak of te hard tijdens het oefenen? Investeer dan in een goede therapeut die met je begeleidt tijdens jouw verbinding met vrienden en familie.
Wil je meer lezen over exposure en bindingsangst?
Voor dit artikel gebruikte Over Psychologie onderstaande literatuur. Ben je benieuwd naar één van de boeken? Druk gerust op onderstaande links en het juiste boek verschijnt op Bol.com. Daar kun je gemakkelijk jouw exemplaar bestellen.
- Brok, M.P.W. (2024). Lief, ik heb je (n)iets meer te melden. Hoe we relatieproblemen oplossen. Den Haag/Leuven: Acco Uitgeverij.
- Johnson, S. (2008). Houd me vast. Zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos Uitgevers.
- Kast, B. (2006). De liefde. En waar de hartstocht vandaan komt. Amsterdam: Wereldbibliotheek.
- Zimbardo, P.G., Weber, A.L. en Johnson, R.L. (2005). Psychologie. Een inleiding. Amsterdam: Pearson Education Benelux.
Semmy bestaat niet echt. Semmy’s ervaringen wel. Ben je nieuwsgierig naar meer ervaringen? Bestel dan met een klik op de link: ‘Uit liefde kies ik voor mezelf‘ van Annemieke Katerberg eens of ‘Liefdesbang‘ van Hanna Cuppens.